CD-ROM, Günümüzdeki bilgisayann vazgeçilmez bir parçasıdır. Eskiden disket sürücüler bilgisayarların vazgeçilmez bir parçasıydı ve çok işe yarıyordu. Günümüzde bunun yerini CD-ROM sürücüler aldı tabii doğa l olarak da disketlerin yerini de CD'ler. CD-ROM, temelde disket sürücüsü gibi çalışır, yani üzerinde bilgi bulunan diskleri (CD'leri) okuyarak sabit diskimize aktarmamızı sağlar ya da tam tersi.

Aralarındaki fark ise CD-ROM'lar disket sürücülere nazaran daha fazla bilgi içeren diskleri (CD'leri) okumasıdır. CD'le rle disketler arasın da bilgi depolama açısından dağlar kadar fark vardır.

Örneğin; standart bir PC disketi (3,5") yaklaşık 1.44 MB bilgi depolarken, sıradan bir CD ise 600-650 MB'lık bir bilgiyi depolayabilmektedir. Doğal olarak CD'ler sayesinde daha gelişmiş multimedya programlarını, 3D boyutlu oyunlar, MP3 formatındaki müzik parçalarını ve yüksek düzey de yazılmış programları kullanmamızı ve bunlan bir yerden başka bir yere kolaylıkla aktarmamıza imkan sağlarlar. Birkaç çeşit CD-ROM türü vardır; CD üzerine bir kez bilgi yazabilen CD-Recoder, CD üzerinde b ilgi yazabilen, silebilen ve tekrar bilgi yazabilen CD-Rewriter'dır. Farklı hızlara sahip CD-ROM'lar vardır.

Örnek vermek gerekirse; CD-R'ların üzerinde 4x32X şeklinde ibare vardır, baştaki rakam (4X) yazma hızını, sondaki rakam (32X) okuma hızını gösterir, CD- RW'ların üzerinde ise 6X4X32X şekilde ibareler vard ır. Burada baştaki rakam (6X) yazma hızını, ortadaki rakam (4X) tekrar yazma hızını ve sondaki rakamı (32X) okuma hızını göstermektedir.

Buradaki (X) hızı temsil eder. Kısaca ve basitçe bir CD-ROM şöyle çalışır: CD, CD-ROM'a koyulduktan sonra CD-ROM çalışır veya CD-ROM da bulunan CD'den verilerin transferi yapılmak istendiğinde CD-ROM çalışır, CD'yi döndüren motor devreye girer ve CD'yi ortalama 6-8 bin devirle döndürür (devir sayısı CD-ROM'un hızına göre artar ya da azalır) ve CD üzerinde bilgiler okunmaya başlanır. Bu okuma işlemi çok ince bir lazer ışığı sayesinde olur, lazerin bağlı olduğu bir kafa sayesinde lazer CD'nin iç bölgesine ya da dışı bölgesine hareket ettirilirek lazer ışığının CD üzerindeki izleri yakması sağlanır. Böylece izlerdeki veriler okunur ve verilerin sabit diske transferi gerçekleşir ya da tam tersi olur. Veri transferinin hızlı olmasında CD-ROM motorunun devir sayısı çok önemlidir, çünkü CD-ROM'un hızı ne kadar büyükse verilerin okunması, yazılması o kadar çabuk ve hızlı olur.

CD-ROM türlerini ve çalışma şeklini belirtikten sonra, CD-ROMlarda kullanılan başlıca en önemli teknolojilere de bir değinelim.

CAV-CLV-TrueX Teknolojileri Nedir?

Günümüzdeki CD-ROM'lar, CD üzerinde veri okurken CAV-CLV-TrueX gibi teknolojileri kullanıyor. CAV (Constant Angular Velocity) günümüzdeki hemen hemen bütün nü CD-ROM'ların kullandığı bir teknolojidir. CAV {Constant Angular Velocity = Sabit Açısal Hız): Motor hep aynı hızda döner; devir/dakika sabittir. İç tarafta izler daha kısa daireler çizer. Bir tam devirde iç izlerde de dış izlerde de tam bir tur atı1ır. Bu durumda kısa olan iç izlerde daha az veri okunmuş dıştaki izlerde daha fazla bilgi okunmuş olur. Bundan dolayı transfer hızı iç izlerde düşük, dış izlerde fazladır. CLV (Constant Linear Velocity = Sabit Çizgisel Hız): izlerin içte ve dışta farklı uzunluklarda olması veri transfer hızını etkilemez. Motor dış izlerde yavaşlar, iç izlerde hızlanır; böylece CD'nin her yerinde transfer hızı sabit kalır.

TrueX Teknolojisi

Günümüzdeki geleneksel CD-ROM'ların çalışması; ince bir lazer ışığını CD üzerinde bulunan bir iz'e düşürerek verinin okunması şeklinde olur. Bu teknolojide, aynı anda birden fazla iz'in okunması sağlanmıştır. Bu teknolojiye göre aynı anda 7 iz birlikte okunabilir. Bu teknolojinin diğer teknolojilerden üstün tarafı; günümüzde 48-50-52X CD- ROM'ların motor dönme hızı 8-10 bin devir/dakika iken, TrueX teknolojisi ile motor dönme hızı azaltılmış ve CD- ROM'ların çıkarmış olduğu gürültü daha da aza indirilmiştir. Bu örnek göstermek gerekirse; TrueX teknolojisini kullanan Kenwood 72X CD- ROM'u yaklaşık olarak 5000 devir/dakika motor dönme hızına sahip. Bu teknoloji hem CAV hem de CLV teknolojileri üzerine kurulabilir bir sistemdir.